O usługach cyfrowych i identyfikacji w sieci

Usługa cyfrowa i e-usługi publiczne

Usługa cyfrowa to usługa świadczona drogą elektroniczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2017 r. poz. 1219 oraz z 2018 r. poz. 650), wymienioną w załączniku nr 2 do ustawy.
e-usługi publiczne to usługi lokalizowane na różnych platformach i portalach rządowych. Są to m.in.: mObywatel (aplikacja mobilna, jak i strona internetowa), portal Gov.pl, portal dla firm Biznes.gov.pl, Platforma Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (PUE ZUS) czy e-Urząd skarbowy. Publiczne portale usługowe, kierowane do różnych odbiorców, to m.in.:
  • Biznes.gov.pl – serwis przeznaczony dla osób zamierzających rozpocząć i prowadzących działalność gospodarczą. Za pomocą serwisu osoby prowadzące firmę mogą składać wnioski do instytucji państwowych drogą elektroniczną, oszczędzając przy tym czas i pieniądze.
  • E-Urząd skarbowy – portal podatkowy dla każdego, kto chce złożyć zeznanie podatkowe przez Internet lub uzyskać informacje o podatkach. Umożliwia również złożenie wniosku o rozliczenie PIT-37 przez urząd skarbowy.
  • eKRS – portal, na którym można złożyć elektroniczny wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej i spółki komandytowej. Można również zmienić dane w zarejestrowanych już spółkach oraz złożyć sprawozdanie finansowe spółki.
  • eKW (system Elektronicznych Ksiąg Wieczystych) – portal, na którym można m.in. przeglądać treść ksiąg wieczystych, złożyć wniosek o odpis, wyciąg albo zaświadczenie o zamknięciu księgi wieczystej, sprawdzić, czy odpisy, wyciągi i zaświadczenia o zamknięciu księgi, uzyskane drogą elektroniczną, są aktualne i prawdziwe.
  • eKRUS – portal adresowany do osób ubezpieczonych w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. Rolnicy, zarówno ubezpieczeni, jak i płatnicy składek w KRUS, mogą założyć konto na portalu i uzyskać dostęp do podstawowych danych o przebiegu swojego ubezpieczenia, opłaconych składkach czy osobach zgłoszonych do ubezpieczenia.
  • emp@tia – portal informacyjno-usługowy, na którym można m.in. zapoznać się z informacjami dotyczącymi świadczeń z pomocy społecznej, rodzinnych, z funduszu alimentacyjnego, a także złożyć wnioski np. o 800+ czy becikowe.
  • Geoportal – portal umożliwiający dostęp do danych przestrzennych i map topograficznych (mapy.geoportal.gov.pl). Na portalu dostępne są także informacje przestrzenne oraz usługi, o których mowa w dyrektywie INSPIRE.
  • Platforma Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) – pojedynczy punkt dostępu do e-usług Krajowej Administracji Skarbowej z zakresu obsługi i kontroli obrotu towarowego z państwami trzecimi i obrotu wyrobami akcyzowymi.
  • Platforma Usług Elektronicznych Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (PUE ZUS) – portal dla osób ubezpieczonych, płatników składek, lekarzy, a także innych świadczeniobiorców (na przykład emerytów i rencistów). Na PUE ZUS można na przykład umówić się na wizytę w placówce ZUS, wysłać wnioski, sprawdzać swoje zwolnienia lekarskie, sprawdzić, czy pracodawca zgłosił nas do ubezpieczeń
  • Portal Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, na którym można m.in. sprawdzić ubezpieczenie OC sprawcy wypadku, numer szkody, otrzymać informację o przebiegu ubezpieczenia OC, historii szkód komunikacyjnych.
  • Portal pacjent gov.pl – ogólnopolski serwis dla pacjentów, który udostępnia dane gromadzone przez Narodowy Fundusz Zdrowia. W Internetowym Koncie Pacjenta można uzyskać dostęp do informacji m.in. na temat swojego leczenia i udzielonych świadczeń, zrefundowanych leków, swojego miejsca na liście oczekujących na poradę lekarską czy przyjęcia do szpitala (w zakresie niektórych świadczeń).
  • Portal praca gov.pl – oferuje usługi elektroniczne publicznych służb zatrudnienia. Portal kierowany jest do bezrobotnych, osób poszukujących pracy oraz do pracodawców, którzy poszukają pracowników. Oferty pracy oraz informacje o rynku pracy dostępne są na portalu.

Usługa cyfrowa i e-usługi publiczne

Środki identyfikacji elektronicznej to narzędzia umożliwiające potwierdzenie tożsamości użytkownika w świecie cyfrowym. Są one niezbędne do korzystania z elektronicznych usług publicznych. Najważniejsze środki identyfikacji elektronicznej to:
  • Profil zaufany – bezpłatne narzędzie umożliwiające uwierzytelnianie tożsamości użytkownika w systemach teleinformatycznych urzędów oraz innych instytucji publicznych.
  • Podpis kwalifikowany – elektroniczna forma podpisu, która umożliwia stwierdzenie tożsamości osoby podpisującej dokument, a także zapewnia autentyczność i integralność dokumentu.
  • E-dowód – dowód osobisty wyposażony w warstwę elektroniczną , czyli elektroniczny chip, w którego pamięci są między innymi dane identyfikacyjne właściciela, w tym jego zdjęcie biometryczne.
  • Karta chipowa – karta plastikowa wyposażona w mikroprocesor, umożliwiająca uwierzytelnianie tożsamości użytkownika.
  • Token – urządzenie elektroniczne służące do generowania kodów jednorazowych, które umożliwiają uwierzytelnienie tożsamości użytkownika.
  • Biometria – systemy oparte na rozpoznawaniu biometrycznym, takie jak rozpoznawanie twarzy, linii papilarnych czy tęczówki oka.
  • Hasło jednorazowe – kod generowany przez aplikację lub wysyłany SMS-em, który umożliwia uwierzytelnienie tożsamości użytkownika.
Pracownicy firmy mają dostęp do różnorodnych e-usług publicznych dostępnych na różnych platformach i portalach rządowych. Administracja publiczna udostępnia e-usługi, które umożliwiają załatwienie wielu spraw urzędowych z dowolnego miejsca i w dowolnym czasie, bez konieczności wychodzenia z firmy. Korzystanie z e-usług publicznych jest dostępne dla każdego, kto potrafi potwierdzić swoją tożsamość w Internecie. Identyfikacja w sieci to proces rozpoznawania i uwierzytelniania użytkowników w celu dostępu do usług cyfrowych. Obejmuje ona podawanie unikalnych danych takich, jak loginy, adresy e-mail, numery telefonów, hasła lub inne formy uwierzytelniania, które potwierdzają tożsamość użytkownika. Zapewnia to bezpieczny dostęp do usług cyfrowych i chroni przed nieautoryzowanym dostępem oraz potencjalnymi nadużyciami.

Ważne!

W celu zagwarantowana tajemnicy korespondencji, integralności i pewności doręczania wysłanych danych, organizacja powinna dążyć do wdrożenia rozwiązań umożliwiających wykorzystanie identyfikacji elektronicznej i korzystania z e-usług oraz zapewniać ochronę danych podczas transmisji i spoczynku.